Finansal zenginlik nasıl yaratılır?

“Zengin baba yoksul baba” kitabının özeti.

For English:

How to create financial wealth?

Yatırım tavsiyesi değildir kitap özetidir.

Robert T. Kiyosaki Kimdir?

Robert Toru Kiyosaki, 8 Nisan 1947'de doğan Amerikalı bir işadamı ve “Zengin Baba Yoksul Baba” kişisel finans kitapları serisiyle tanınan bir yazardır. Kitaplar ve seminerler aracılığıyla finansal eğitim sunan Zengin Baba Şirketi’ni kurdu. Kiyosaki’nin kariyeri, cüzdan pazarlayan bir şirket gibi çeşitli işler kurmayı ve oyunlar aracılığıyla finansal okuryazarlığı teşvik etmek için Cashflow Technologies şirketini kurmayı içerir. 2012 yılında Rich Global LLC ile iflasla karşı karşıya olmasına rağmen Kiyosaki, finansal eğitim alanında etkili olmaya devam etti. Felsefesi, hisse senetleri ve gayrimenkul gibi gerçek varlıkları vurgulamaktadır ve geleneksel eğitimin dışında finansal eğitimi savunmaktadır. Kiyosaki’nin öğretileri geleneksel finansal tavsiyelere meydan okur, bireyleri güçlü varlık sütunları oluşturmaya ve finansal zekaya öncelik vermeye teşvik eder.

Eğitimi

Liseden sonra New York’taki Amerika Birleşik Devletleri Deniz Ticaret Akademisi’ne gitmiştir ve burada 1969'da güverte zabiti olarak mezun oldu ve ABD Deniz Piyadeleri’nde 2. LT olarak görev aldı. ABD Deniz Ticaret Akademisi’nde lisans, Columbia Üniversitesi’nde MBA ve Thunderbird Küresel Yönetim Okulu’ndan phd yaptı. Eğitim geçmişi, “Zengin Baba Yoksul Baba” gibi çok satan kitap serisiyle tanınan bir girişimci, yazar ve motivasyon konuşmacısı olarak başarılı kariyerinin temelini attı.

Varlığı ve Kaynağı

Robert T. Kiyosaki’nin net varlığı 2024 itibariyle yaklaşık 155 milyon dolardır. Zenginliği öncelikle kitap telif hakları, gayrimenkul yatırımları, altın ve gümüş gibi değerli metaller ve Bitcoin gibi kripto para birimleri dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan geliyor. Kiyosaki, servetini Rich Global LLC ve The Rich Dad Company gibi şirketlerin kuruculuğunun yanı sıra dünya çapında milyonlarca kopya satan 26'dan fazla kişisel finans kitabı yayınlamak gibi başarılı girişimler yoluyla elde etti. Ek olarak, ABD’nin farklı eyaletlerinde konut ve ticari mülklere yatırım yaparak nakit akışı pozitif yatırımlara vurgu yaptı. Kiyosaki’nin finansal felsefesi, gayrimenkul ve değerli metaller gibi maddi varlıklara yatırım yaparken aynı zamanda kripto para piyasasına da girmek dahil olmak üzere uzun vadeli servet oluşturma stratejilerine odaklanıyor.

Zengin Baba Yoksul Baba

Çok para kazanmak için yüksek eğitim seviyesine sahip olunması, okulda iyi notlar alınıp işten çıkarılmayacak bir işe girilmesi fikri 1950'lerde başarılı olan bir öğüttür ve artık yeni yaklaşımlar bulunmalıdır. Çünkü artık daha çok yüksek eğitim seviyeli insan var ve bundan dolayı daha az kazanılıyor.

Robert Kiyosaki’nin Nakit Akışı Oyunu

Oyuna 15 kişi katılıyor ve 3 gruba bölünüyor. Biri içeriden biri dışarıdan 2 yol izleniyor. Amaç iç yoldan (fare yarışı) çıkıp dış yola (ekspres yola) ulaşmaktı.

İç yol olan fare yarışını Robert Kiyosaki şöyle anlatıyor: Sıradan eğitimli çalışkan birinin hayatıdır fare yarışı. Çocuk doğar, okula gider, üniversiteye gider, yüksek lisansa gider. Sonra güvenceli bir işe girer, para kazanır ve sıra harcama yapmaya gelir. Biriyle tanışır evlenir artık evinde 2 kişi çalışıyordur. Ev, araba almaya, tatile çıkmaya ve çocuk yapıp büyütmeye çalışırlar. Nakit gereksinimleri artar, zam almak için didinirler. Yüksek gelir elde edip tüm paralarını kredi kartına verirler. Ve bu esnada da çocuklarına kendi yaptıklarını yapmaları için tavsiye verirler.

Fare yarışından kurtulmanın tek yolu hem muhasebeci hem de yatırımcı olarak yeterliliğinizi kanıtlamaktan geçer.

Yetişkinlerin bu oyunu oynarkenki başarısızlığı inanılmazdır. İnsanların çoğu gelir beyannamesi ile bilanço arasındaki ilişkiyi kavramakta zorlanıyorlardı.

E o zaman muhasebecilerin ve bankacıların bunu iyi bildiği kesin, o zaman neden hepsi zengin değiller?

Para okullarda öğretilmiyor, aileler de eski kuralları evde öğretiyor yani işinde başarılı ol ve güvenceli bir iş bul. Bu da finansal özgürlüğe ulaşamamanıza ve fare yarışında sıkışmanıza sebep oluyor.

Bu oyun nasıl yatırım yapılacağını ve paranın nasıl çalıştırılacağını öğretiyor. İş güvencesi, yan haklar ya da maaşa göre değil sevdiğiniz işi seçebilmenizi sağlıyor.

Robert Kiyosaki çocuklar asla işlerine yaramayacak derslere kafa yoruyor, artık varolmayan demode bir dünyaya hazırlanıyorlar. Oyunu eski kurallarına göre oynamayı öğreniyorlar.

Nasıl yani eski kurallar?

Bir şirket küçülmeye gitse işçi çıkarsa, otomasyona geçse ne olur? İşçiler işsiz kalır mali olarak zorlanır ama şirketin hisse değeri artar, yatırımcıların hoşuna gider, şirket ve patron kazanır. Bu yüzden çocuklara okula git ve iyi öğren demek mantıklı değil. Çocuklar artık daha çok ve farklılaşmış eğitime ihtiyaç duyuyor. Finansal eğitime de ihtiyaçları var. Bu nedenle yanlış anlaşılma olduysa düzeltelim, eğitim başarının temelidir.

Halkın %5'i olan zengin nüfuzun uyduğu para kurallar var bir de halkın oynadığı %95'lik kurallar.

Eğitim sistemi çocuğa bilmediği bir konuyu öğrenmeyi öğretmeli çünkü asla 20 yıl boyunca öğretilen 40 yıl boyunca yaşanılanı tatmin edemez, hayat değişiyor.

İşte bu nedenlerden dolayı insanlara finansı öğretmek için Robert Kiyosaki bu kitabı yazmıştır.

Robert Kiyosaki’nin 2 babası vardı. Biri yakın arkadaşının babası olan zengin babası diğeri öz babası olan fakir babası. Fakir babası bedelini ödeyemem lafını ağzından düşürmezmiş, zengin babası ise bedelini nasıl ödeyebilirim? diye kendine sorarmış. Zengin babanın amacı her şeyi almak değilmiş tabii ki, beyni çalıştırmaya teşvik etmek ve sorunu kestirip atmaya engel olmakmış.

• Fakir baba vergiler şanslı insanların şansız insanlara bakma yükümlülüğü olarak görüyordu, zengin baba ise vergiyi üreten kesime ceza olarak görüyordu.
• Fakir baba çok çalış ki iyi bir şirkette iş bulabilesin derken zengin baba çok çalış satın alabilecek iyi bir şirket bulabilesin derdi.
• Biri zengin değilim çünkü ailem var derdi diğeri zengin olmalıyım çünkü ailem var derdi.
• Biri para söz konusuysa risk alma derdi diğeri risk yönetimini öğren derdi.
• Biri evimiz en büyük yatırımdır derdi diğeri evim yükümlülüğümdür derdi.
• Biri faturaları ilk günde öderdi diğeri ise faturaları son günde öderdi.
• Biri devlet için çok çalıştım tüm bunları hakettim derdi diğeri ise hak etme’ye karşıydı, maddi yetkinliğe önem verirdi
• Biri birkaç bin dolar biriktirmek için çabalarken diğeri yatırım alanları yaratırdı.
• Biri bana iyi bir iş bulmak için etkileyici özgeçmiş yazmayı öğretti diğeri ise iş alanları yaratabilmem için sıkı işletme ve finans programları yapmayı öğretmekle yetindi.
• Bir babam asla zengin olamayacağım derdi, diğeri ise iflas ettiğinde dahi ben zengin bir adamım zengin kimseler böyle yapmaz derdi. İflas geçicidir yoksulluk ise sonsuzdur.
• Yoksul babam benim parayla işim olmaz, paranın ne önemi var derken zengin babam para güçtür derdi.
• İki babam da eğitime önem verirdi ancak yoksul babam bir alanda uzmanlaşıp iyi bir iş bulmak için çalışmamı öğütlerken diğeri zengin olmak, paranın nasıl işlediğini anlamak, parayı kendi adına çalıştırmayı öğrenmek için öğüt verirdi. Ben para için çalışmam para benim için çalışır derdi.

Yoksul babam az kazandığı için yoksul değildi, düşünceleri ve attığı adımlar yüzünden yoksul kalmıştı.

Yüksek öğrenimli yoksul babamın öğütlerini dinlememeyi tercih etmek sancılı bir süreçti ancak Robert kararını 9 yaşında verdiğinde 39 yaşına kadar zengin babasının öğrencisi oldu.

Zenginler Para İçin Çalışmaz

Hayat bizi oradan oraya sürükler ve bize böyle bir şey anlatır, bize nutuk çekmez. Hayatın verdiği dersi alıp yoluna devam etmek gerekir, ne hayatın akışına kendini bırakmak, ne hayata dur demek, ders alıp hayatı istediğimiz şekilde düzeltmek gerekir.

Sorunlarınız için başkalarını suçlama, kendini değiştirmek başkalarını değiştirmek daha kolaydır.

Yaptığın sıkıcı bir iş için düşük bir para alıyorsun. İş değiştirebilirsin, bu kaçma adımıdır ve işvereninle işini suçlarsın. Boyun eğebilirsin, ancak bu da çözüm değildir. Sağlam adım atmak, kaybetme korkusu ile risk alamamak da olumsuzdur. Çözüm beynini kullanmaktır.

“Yoksullar ve orta sınıf para için çalışır, zenginler ise parayı çalıştırır.”

Yoksul baba çok çalışır, işini öğrenir ve iyi ödeyen bir iş bulur ancak finansal bilgisi olmadığı için kredi kartı harcamalarını anca öder.

İnsanlar korku hisseder, paranın bu hissi bastıracağına inanır ve işlerine koşarlar. Çözüm ne paradır ne de zengin olmaktır. Hırs veya arzu da bir problemdir. İnsanlar her şeyin dahasını ister ve bu doğaldır. Ancak bu duyguya boyun eğilmemelidir. Çok parası olanlar da sonradan parayı kaybetme korkusuyla parayı istiflerler. Düşüncelerinizin kaynağının duygularınızın olmasına engel olun. Duygu ve aklınızı yararınıza kullanın zararınıza değil.

İşe girmem lazım diyen biri parasızlık korkusu ile böyle der ama bu uzun vadede en iyi seçeneği midir diye sorgulamaz. Ailelerimiz de bize iyi notlar al ve sağlam ve güvenli bir iş bul der. Bunun sebebi de para kazanamayacak, topluma katılamayacak olmanın korkusudur.

Paranın gücünü ele geçirmek ve onun kölesi olmamak için ondan korkmamanız lazım. Korku ve arzunuzu kontrol altına almayı öğrenmezseniz zengin olsanız bile yüksek ücretli köle olursunuz.

Yani olay okumak veya okumamak, para sahibi olmak veya olmamak değildir. Korku ve arzuların kararlarınızı etkilememesini sağlamaktır. Böylece iyi eğitimli veya zengin olsan dahi kazanamayabileceğin finansal özgürlüğünü kazanabilirsin.

Korku ve arzuyu besleyen cehalettir.

Okul çok önemlidir, okula bir beceri öğrenmek ve toplumun bir üyesi olmayı öğrenmek için gidersiniz. Her kültürün öğretmen, aşçı, polis ve askere ihtiyacı vardır. Ancak okul son değil başlangıçtır.

Paranın sizi yönetmesine izin vermeyin.

Hikayede Robert ve Mike şans eseri zengin çocukların olduğu bir devlet okuluna düşüyorlar. Mike’ın babası zengin ancak Robert’ın babası iyi eğitimli ancak orta gelirli, cebine para kalmayan biri. Robert ve Mike diğer çocuklardan zengin olmadıkları için dışlanıyorlar, bu da onları zengin olma arzusuna itiyor. Mike’ın babası zengin olduğu için ona gidiyorlar. Mike’ın babası önce onları kendi marketlerinde çok düşük bir miktara çalıştırıyor 3 hafta sonra onlarla konuşuyor, onlar daha çok parayı hakettiklerini söylüyorlar ancak Mike’ın babası aklınızı kullanmalısınız henüz ders almamışsınız diyip bu sefer onları bedavaya çalıştırtmaya başlıyor. Aldıkları az parayla karikatür dergisi alan çocuklar artık onu da alamaz hale geliyorlar. Sonrasında dükkandaki eski sayıların dağıtıma iade edildiğini görüyorlar bunun üzerine de konuşup rica edip onları satmama koşulu ile almaya başlıyorlar. Onlar da kütüphane açıyorlar, giriş ücreti dergi parası kadar oluyor ve girince 2 saatte 5–6 karikatür dergisi okuyorlar çocuklar. Bu şekilde onlara ödenen paranın tam 27 katını kazanıyorlar. Mike’ın babası olan “zengin baba” da onların bu dersi aldığını söylüyor ve bir sonraki derse geçiyor.

Finans Bilgilerini Neden Öğretelim?

Emeklilik çalışmamak dememek, beklenmedik altüst edici kurallardan bertaraf olmak demek.

Enflasyondan etkilenmeden katlanan bir servet finansal özgürlüktür.

Dünyamız hızla değişmektedir bu yüzden paranıza değil eğitiminize yatırım yapmalısınız böylece değişen koşullara kolayca ayak uydurabilirsiniz.

Sorunları çözen ve para üreten bilgidir, finans bilgisi olmadan para uçar gider.

Lotoyu kazananların nasıl tüm parasını kaybettiği hikayesini hep duyarız. İşte bu nedenle nereden başlamalıyım? Kısa sürede nasıl zengin olurum? Sorularının yanıtı finans bilgisine sahip olman gerektiğidir.

Muhasebe belki de Dünya’nın en sıkıcı konusudur ancak eğer zengin olup bunu korumak istiyorsanız en çok önem vermeniz gereken konu budur. Peki sıkıcı bir konu nasıl öğrenilir? Basitleştirerek.

Birinci kural: Pasif ve aktif arası farkı bileceksin ve paranı aktife yatıracaksın.

Aktif varlığı açıklayan rakamlardır. Rakamları okuyup anlam çıkarmanız gerek.

1. Aktif Varlık: Bir işletmenin sahip olduğu, değerlendirilebilir ve gelecekte ekonomik fayda sağlama potansiyeline sahip varlıkları ifade eder. Aktif varlıklar, nakit, stoklar, alacaklar, arazi, binalar, makineler, patentler gibi unsurları içerebilir. Bu varlıkların işletme tarafından kullanılabilir ve yönetilebilir olmaları gerekir.
2. Pasif Varlık: Bir işletmenin borçları ve sahiplerinin sermayesi gibi finansal yükümlülüklerini ifade eder. Pasif varlıklar, işletmenin başka bir taraftan elde ettiği kaynakları ve işletme faaliyetlerinden doğan borçları içerir. Kısa vadeli borçlar, uzun vadeli borçlar, borç senetleri gibi unsurları içerebilir.

Gelir çizelgesi kar/zarar tablosudur. Bilanço bir işletmenin belirli bir tarihte finansal durumunu gösteren, varlıklar ve kaynaklardan (sermayeden) oluşan önemli bir finansal tablodur. Aktif ve pasifler bilançoda bulunurlar.

Mali raporlarda rakamları okumak nakdin nereye aktığının öyküsüdür.

Örneğin yoksul birinin para akış modeli şu şekildedir:

Tek gelir işten aldıkları maaştır. Bu para direkt giderlerine akar. Giderleri nakit olarak vergi, gıda, kira, giyecek, eğlence ve ulaşımdır.

Orta gelirli birinin para akış modeli şu şekildedir:

Tek geliri işten aldıkları maaştır. Bu para önce pasiflerindeki ipotek, tüketici kredisi ve kredi kartlarına gider daha sonra giderlerindeki vergi, ipotek, sabit gider, gıda, giyecek ve eğlenceye gider.

Varlıklı birinin para akış modeli şu şekildedir:

Geliri aktif olan birikimler, tahvil, senet vb. kağıt, emlak ve fikri mülkten gelir. Sonra da gelirdeki kar payları, faiz, kira geliri ve hisselere akar. Sonrasında ise gıda barınma ve giyimdeki giderlere bir kısmı akar.

Unutmayın para sorunları çözmez, sorunu karmaşıklaştırır. Para insanların kusurlarını ortaya çıkartır, bilmediği konulara ışık tutar.

Bundan dolayı daha fazla para çözüm olmaz çünkü kişinin para akış modeli değişmemiştir.

Aileler çocuklarının doktor veya mühendis olmasını isterler ancak günümüzde bu finansal olarak rahat olacakları anlamına gelmez. Belki de bunun da farkına varan gençler için günümüzde en popüler meslekler influencer’lık, youtuber’lık, modellik, müzisyenlik, oyunculuk, borsacılık, sporculuk gibi meslekler olmuştur. Bunun sebebi de kolay yoldan şan, şöhret, para kazanılacağı düşüncesidir.

Öğrenciler okuldan finansal beceri olmadan çıkıyorlar bu da mesleklerinde başarılı insanların finansal sorunlar çekmesine sebebiyet veriyor.

Yani olay para kazanmak değil, para harcamayı ve parayı sizin için çalıştırmayı öğrenmek.

Yeni evli bir aile az odalı bir eve taşınır. Çocuk sahibi olmak için daha büyük bir eve çıkmayı isterler. Bunun için işlerine odaklanıp terfi alıp maaşlarını arttırırlar ancak maaşları ile birlikte giderleri de artmaktadır.

Gelir vergisi ve sosyal sigorta primleri gelirle birlikte artan giderlerdir yani sahip olunan pasifler artar. Daha sonra yeni evi alırlar, araba ve eşya alırlar. Derken ipotek borcu ve kredi kartı giderleri ile pasif’leri dolmuştur.

Büyük mali sıkıntıların çoğu sürüye kapılıp gitmekten, çevreyle aşık atmaya çalışmaktan kaynaklanır.

Bu işin başka yolu yok, olmaz, yapamam demeyeceksiniz.

İyi eğitim alırsan para da gelir, para önemli değildir yanlış bir sözdür.

Zengin baba evin bir pasif olduğunu söylerken yoksul baba evin bir aktif olduğunu söyler. Daha büyük ev daha büyük gider demektir. Çoğu insan buna katılmaz.

Tüm evlerin değeri artmaz. Asla sahip olunmayan bir şeye yaşamları boyunca ödeme yaparlar. İpotek borcundan doğan faiz ödemelerini vergiden düşebilmelerine rağmen öteki harcamalarını vergiden sonra kalan parayla yaparlar. Emlak vergileri vardır. En büyük kayıp da kaçan fırsatlardır. Yatırım yapmadıkları için yatırım deneyimi eksikliği yaşarlar, evle ilgili bakım giderleri öderler, diğer aktif varlıklarının değerlenmesini beklerken zaman kaybederler.

Zenginler zenginleşir çünkü aktifleri pasiflerinden fazladır, gelirleri de giderlerinden fazladır.

1990'lı yıllarda başlayan dönemsel işletmelerin yoğun işten çıkarmalar yapması ve küçülmesi orta sınıfın mali olarak ne kadar kaygan bir zeminde olduğunu göstermiştir. Emeklilik ikramiyesi yerini şirketlerdeki Emekli Sandığı Programları almıştır. Sosyal sigortanın emeklilik için çözüm olmadığı ortadadır. Bu insanlar da bunu farkedip şirket hisseleri almaya başlamıştır ki bu iyi bir şeydir. Günümüzde orta sınıfın talebi olarak daha çok şirket halka arz olmaktadır.

Şirket hisseleri popülerdir çünkü oldukça risksizdirler. Hisse alıcısı olan orta sınıf kafasını gelir gider dengesi kurmak için fare yarışından kaldıramaz, yatırım yapmayı öğrenecek zamanı yoktur bundan dolayı da hisse yöneticisinin önerisini dinlerler. Şirket hisseleri arasında pek çok tür bulunduğundan paralarının güvende olduğunu hissederler.

Yatırımı riskli yapan şey finans bilgisizliği sonucu mali zekanın gelişmemesidir yoksa yatırım riskli değildir.

Fare yarışında daha çok çabaladığınızda patronunuzun, devletin ve verginin payını arttırırsınız, sizin yapmanız gereken artan çabanın sizin ve ailenizin yararına nasıl dönüştürüleceğidir.

Servet Buckminister Fuller’e göre servet, kişinin kalan ömründe ayakta kalabilme gücüdür.

Bir örnek verelim:

Diğelim ki aylık aktif sütunundan gelen 1000 dolar nakit akışım var ve 2000 dolar harcıyorum o zaman 30 çeken bir ayda 15 günlük nakit akışım var. Eğer gelen nakit akışı ayda 2000 dolar olsaydı o zaman zenginim demektir.

Zenginler aktif alır, fakirlerin sadece gideri vardır ve orta sınıf aktif olduğuna inandığı pasifleri alır.

Kendi İşinize Bakın

Maddi sıkıntı başkaları için çalışanların başına gelir.

Kişi ancak ek parasını gelir getiren mal varlığı edinmede kullanırsa maddi güvence sağlar.

Arabalar da aktif sanılan pasiflerdendir.

Net değer gerçeği yansıtmaz çünkü mal varlığınızı sattığınızda aldığınız gelirden vergi alınır.

Eve gerçek değerinden kaybeden pasifler ya da elbise gibi kişisel eşyalardan uzak durun ve gerçek aktifler satın alın. Yeni bir araba yola çıktığınız anda 25% değer kaybeder. Harcamalarınızı düşük tutun, pasifleri en aza indirgeyip sağlam aktif temelleri atın.

Gerçek aktifler 7 kategoriye girer:

1. Fiziksel varlığımı gerektirmeyen iş yerleri. İşyerini başkaları yönetiyor.
2. Hisse senetleri
3. Tahviller
4. Şirket hisseleri
5. Gelir getiren gayrimenkuller
6. Bonolar (borç senetleri)
7. Telif hakları
8. Değeri olan, gelir üreten, pazarı hazır her şey.

Sevdiğiniz mal varlıkları ile ilgilenmelisiniz. Arazi ve gayrimenkul ilginizi çekmiyorsa almamalısınız. Büyük şirketlerde çalıştım ve hoşuma gitmediğine karar verdim ben de küçük şirketlerden hisse almaya ya da kendi şirketlerimi kurup halka arz ederek para kazanmaya yönlendim. Küçük şirketlere yatırım yapmak risklidir ancak sevdiğiniz yatırımı yapar ve ne yaptığınızı anlar, iyi bilirseniz risk tehlike olmaz.

Küçük şirketler için belirlediğim strateji bir yıl içinde hisselerin tükenmesidir. Gayrimenkulde ise mülkleri takasla büyütürüm böylece kazançtan doğan vergiden kaçınırım. Bir gayrimenkulu 7 yılın altında elimde tutarım.

Gerçekten istemeyen kimse kendi şirketini kurmamalıdır. Şirket yönetmek büyük bir yüktür. Kurulan her 10 şirketten 9'u batar. Herkese önerilebilecek şey işinize devam ederken aktiflerinizi arttırmak, yatırım yapmak, muhasebenizi iyi bilerek pasiflerinizi azaltmaktır. Çok çalışıp çok iyi bir eleman olmakta hiçbir sorun yoktur, yalnızca tutumlu olup aktiflerinizi arttıran yatırımlar yapın.

Lüks satın almak zenginlerin yaptığı en son şeydir. Yoksul ve orta sınıf ise lüks düşkünüdür, zengin gözükmeyi sever ve başarır ama sırtında bir borç taşır.

Uygun zamanı bekleyip işine bakan zenginler bu eylemden kazandıkları ödüllün tadını çıkarırlar.

Verginin Tarihçesi ve Şirketlerin Gücü

Devlet bürokratlarının çalıştığı kurumun değeri devletin gözünde ne kadar çoksa, bürokratlar o kadar değer görür. Özel şirketlerde ise ne kadar az elemanla, ne kadar az harcama yaparsak yatırımcılar o şirketi ve patronunu el üstünde tutar.

Vergi başta zenginlerin devleti desteklemesi için konulmuş ardından da orta ve alt gelir düzeyine yayılmıştır. Zenginler ise para kazanmak için kafalarını zorladıklarından dolayı vergiden kaçınmak için anonim şirketleri bulmuşlardır.

Robert Kiyosaki gençliğinde parayla ilgili olan siyasi görüşünde karar kılarken sosyalist, iyi eğitimli ve orta gelirli babası ile kapitalist, kendini okul dışında iyi eğitmiş, zengin babası arasında bulmuştur. Ardından sosyalistlerin yetersiz ekonomi bilgisinden ötürü kendilerini cezalandırdıkları yargısına varmıştır ve zengin babası gibi kapitalist düşünmeye başlamıştır.

Şirket tüzel bir kişi oluşturan yasal belgedir, üzerinde ismi yazan bir bina veya başka bir şey değildir.

Sağlam ve güvenceli bir işte çalışsa dahi mali yetenekleri olmayan birinin yoksulluktan kaçacak deliği yoktur.

Finsanal IQ 4 alandan oluşur: Muhasebe, Yatırım, Piyasaları anlama, Yasalar.

• Muhasebe finans bilgisidir. Ne kadar çok parayı yönetirseniz o kadar titiz olmanız gerekir. Finans bilgisi de hesap ekstrelerini okumak ve anlamaktır. Böylece herhangi bir kuruluşun güçlü ve zayıf yönlerini de görebilirsiniz. Mantık ister.
• Yatırım para kazanma yoludur. Stratejiler ile denklemlerin burada payı büyüktür. Yaratıcılık ister.
• Piyasaları anlama arz ve talep bilimidir. Piyasaların teknik yönlerini bilmek gerekir.
• Vergi avantajı bilgisi olanlar para kazanmada avantajlıdırlar. Bir şirket bir bireyin yapabileceklerinden fazlasını yapabilir. Vergi ödemeden önce giderlerin ödenebilmesi gibi. Paranız yüksek seviyelere ulaşmadıkça ilgilenmeniz gerekmez.

Zenginler tatillerini şirket gezilerine, otomobil ödemelerini şirket aracı giderlerine, spor kulübü üyeliklerini şirket hizmeti giderlerine dönüştürür ve bu şekilde vergiden kaçınırlar.

Zenginler aktiflerini alacaklılardan korumak için şirket ve vakıfları arkalarına alırlar. Zenginler her şeyin kontrolüne sahiptirler ancak hiç üzerilerinde malları ve mülkleri yoktur. Yoksul ve orta sınıf her şeye sahip olmaya çalışır ve bunu devlete ya da zenginleri mahkemeye vermeye çalışanlara kaptırırlar.

Yasal aktifleriniz olacak kadar büyüdüğünüzde bir şirketin size sunabileceği yarar ve koruma kalkanlarını öğrenmelisiniz. Inc. and grow rich (şirketin ve zenginleşin) kitabında şahıs şirketlerinin gücü çok iyi anlatılmaktadır.

İşverenler önce kazanır sonra harcar en son vergi verir, çalışanlar ise kazanır, vergi verir ve en son harcarlar.

Zenginler Parayı Bulur

İnsanın potansiyelini körelten en çok şey korku ve kendinden kuşku duymak.

Öğrencilerin cevabı bildiklerini düşündükleri halde söyleme yürekliliği gösterememesi öğretmen için acı vericidir.

Neden risk alalım? Neden finansal okuryazarlığımızı geliştirelim? Daha çok seçeneğinizin olması için.

Yaşadığımız yıllar Dünya tarihinde çok heyecanlı ve eşsiz dönemler, eski hızla ölür ve yerine yeni doğar, tekrar ve tekar. Kargaşa dolu ve heyecan verici.

Eskiden toprak servetti sonra sanayi geldi ve fabrikalar hızla daha ucuza ürün üreterek servet kazandılar. Günümüzde servet ise bilgi ve işlem gücünde.

Sorunu bir şeylere atmak yerine kendinizde arayın, eski fikirler sizlerin en büyük pasifinizdir.

Oyun ve simülasyonlar, söylev ve derslerden daha iyi öğretme araçlarıdır.

Fare yarışında çok parası olan ama bu parayla nasıl daha çok para kazanacağını bilmeyenler vardır. Doğru fırsat önlerine gelmediği için şanslarına yanan ve öylece oturanlar vardır. Doğru fırsatı alıp da para kazanamayanlar vardır daha çok param olsa fare yarışından çıkardım derler. Bir de büyük fırsatı yakalayanlar vardır paraları da vardır ama bilgisizliklerinden ellerindeki şansı göremezler ve değerlendiremezler.

Finansal zeka bir limondan para kazanmanın bin yolunu bulmaktır. Çok çalışıp, para biriktirip ödünç almak doğru cevap değildir.

Paranın gerçek olmadığını ne kadar iyi anlarsanız onu elde etmeye de o kadar yaklaşırsınız. Para ne olmasını istersek odur.

Para el değiştirmez anlaşmalar yapılır.

Dünyanın en büyük ve hızlı oyunu para kazanmadır ve bu oyunda kolla değil kafa gücüyle çalışılır.

En iyi yatırım kötü ekonomide yapılır, birileri ucuza satarken siz de pahalacağına inandığınız şeyleri toplarsınız ve karşılığında bir miktar paranızı kitler ve o paranın bir kısmını kaybetme riskini göze alırsınız.

Bir zamanlar 100k dolarlık evler 75k dolara düşmüştü. İcra-iflas avukatlarının bürolarında 20 bin dolara fiyat da alabiliyordunuz. 90 günlüğüne 2k doları 200 dolar faizle arkadaşınızdan borç aldıktan sonra o 2k dolar ile evin depozitosunu ödedim. Sonra evi 60k dolara ön ödemesiz satılığa çıkardığıma dair ilan verdim. Çok ilgi oldu dakikalar içinde evi sattım. Gerekli işlemleri başlatmak için 2500 dolar depozito istedim ve arkadaşıma borcumu ödedim. Böylece yoktan 40 bin dolar üretmiş oldum.

Parayı taksit taksit her ay ödemeleri benim için daha iyi oldu böylece vergim yüksek olmadı, bazen taksit ödemeyenler oldu ya gecikme maaliyetli ödediler ya da mahkemeye gidildi ve ev yeniden başkasına satıldı kazandığım para arttı.

Sonraki yıl emlak ve hisseler düzeldi ekonomi rayına girdi ben de emlak almaya ara verdim. Bazı evleri sattım küçük hisselerden aldım bu sefer oradan gelir almaya başladım.

Eğer önüme çıkan yatırım çok karmaşıksa ve yatırımın niteliğini anlamıyorsam işe girişmiyorum.

Finans roket bilimi kadar karmaşık değildir. Amaca ulaşmanın bir sürü yolu vardır. Herkes büyük bir servet elde edebilir. Eğer temel sağlamsa iş kolaydır. Daha çok doğru şey öğrenilmelidir.

Para kazanmak için yasaları iyi takip etmelisiniz.

Genel stratejim aktif sütunuma büyüyecek tohumlar ekmektir. Küçük adımlar belirleyip tohumlar saçarım kimi büyür kimi büyümez.

Eğer ne yaptığınızı bilmeden paranızı bir yere yatırıp dua ediyorsanız bu kumardır.

2 tür yatırımcı vardır. En sık görüleni paket yatırımlara para yatırandır. Temiz ve basit bir yatırım yoludur bu. Bir diğeri yatırım yaratanlardır. Ufak tefek fırsatları bir araya getirip ortaya bir şey çıkarırlar. İkincisi daha profesyonel, daha getirili ve daha risklidir.

İkinci tip yatırımcı olmak için fazladan bilmeniz gerekenler herkesin kaçırdığı bir fırsatı görme yeteneği, para bulma yolunu bilme yeteneği, uyanık kişileri örgütleme yeteneğidir.

Bilginiz servetiniz bilmediğiniz riskinizdir.

Risk her zaman vardır o halde riski yönetmelisiniz.

Öğrenmek için Çalışın Para İçin Değil

Finansal zeka geliştirmek için çok alanda az şey bilmelisiniz az alanda çok şey değil. Eksik olduğumu düşündüğüm alanlarda çalışıp deneyim kazandım, tek bir alanda yükselmeyi hep reddettim.

Emeklilik sigortalarının ödemeleri yetersizdir.

Hepimiz evde mcdonaldstan daha iyi hamburger yapabiliriz ama onun iş düzeni mükemmel bu yüzden çok başarılı.

Dünya yetenkli yoksullar ile dolu.

Ne kadar uzmanlaşılırsa bir alanda o denli o alana hapsolursunuz ve başka alanda zayıf kalırsınız, seçeneğiniz o alandan başkasında kalmaz. Tek bir alanda uzmanlaşma da sendikanın kanatları altına girme ihtiyacını doğurur.

Temel yönetici becerileri nakit akışı idaresi, sistemin ve zamanın idaresi, insanların idaresidir.

İletişim kurma, pazarlık etme ve reddedilme korkusunda iyileştikçe hayatınız kolaylaşır.

Eski moda olan eğitim sistemi zengin ile fakir arasındaki uçurumu derinleştirir.

Paranın en önemli kaidesi verirsen alırsındır.

Engelleri Aşmak

Kişiler kendilerini mali açıdan geliştirdikten sonra engeller ile karşılaşabilirler. Mali bilgiye sahip kimselerin aktif sütunlarını arttıramamasının 5 sebebi vardır: Korku, kuşku, tembellik, kötü alışkanlıklar ve kibir.

Para kaybetmeyi kimse sevmez ama zengin olup da para kaybetmemiş kimse yoktur. Eğer birisi yatırım yapıyorsa ve hiç kaybı yoksa, o kişi yoksul değildir.

Kimi hemşireler kan görünce hemen kolları sıvayıp koşar ama konu para kaybetmek olunca hemen kaçarlar.

Riskten ve kaygıdan korkuyorsan erken davran.

20'li yaşlarda tasarrufa başlayan biri ile 30'lu yaşlarda tasarrufa başlayan biri arasında büyük bir fark vardır.

Bileşik getiri çok büyük bir güçtür. Ufak ufak yatırım yaparsınız ve onların getirilerini de tekrar yatırırsınız ve bu çok büyür. 25 yaşından beri, 30 yıldır, bir yazılım şirketinde çalışan arkadaşım 55 yaşında emekli olacak. Tüm yatırımını büyük, az ama hep kazandıran şirketlerin hisselerini alarak yapmış. O hisseleri satıp tahvil ve hazine bonosu alacak ve bir yıllık pasif nakit akışı 300 bin dolar olacak. Bu da 3 yazılımcının maaşını pasif olarak almak gibi bir şey.

Kaybettiği halde mutlu olanlar ve kaybetmekten çok korkanlar kaybetmeye mahkumdur.

“Her felaketi daima bir fırsata çevirmeye çalıştım.” — Rockefeller

Kaybetmemek için oynamak yerine kazanmak için oynamalısınız.

Analiz sayesinde kazananlar, eleştirmenlerin kör kaldığı noktaları ve insanların kaçırdığı fırsatları görürler.

Dünya gelişiyor çünkü biz daha iyisini istiyoruz. Hırs iyi bir şeydir ama fazlası kötüdür.

Tembellik çalışmamak değildir hırslı olmamaktır. Komfor alanınızda istediğiniz kadar çalışın ama gözünüzü korkutan sizi geliştirecek zorlayacak şeyler denemek ve risk almak işte o zaman çalışıyor olursunuz ve bunu size ancak hırs yaptırabilir.

İçinizden geldiği gibi yapın çünkü ne yaparsanız yapın birileri sizi eleştirecektir.

Önce kendi belirlediğim paramı kendime ayırırım sonra borçlarımı öderim. Çünkü önce borçlarımı ödersem ve kendime para kalmazsa çok umursamam ama borçlarıma para kalmazsa başım derde girer bu sefer de nasıl daha çok kazanacağımı düşünmeye başlarım ve bu da benim gelişmemi sağlar.

Kibir ego ile cehaletin birleşimidir. Her şeyi bildiğini veya bilmediklerinin önemli olmadığını düşündüğünde kaybedersin.

İşe Koyulmak

Para şeytanca diye öğretilmiştir ancak ömrümüz boyunca para kazanalım diye eğitilip ucu ucuna para kazandığımız yüksek eforlu işlerde çalışıyoruz. Biraz daha finansal zekamızı kullanıp paranın bizim için çalışmasını sağlamak, hem topluma fayda sağlar hem de finansal özgürlüğümüzü kazanmamıza yardımcı olur. Topluma fayda sağlar çünkü bir hizmet üretirsiniz ve kazandığınızı da yatırarak veya harcayarak yine toplumdaki başkalarına para akışı sağlarsınız.

Finansal dehanızı nasıl uyandırırsınız?

1. Azim Gerekir : Herkes zenginlik ve maddi bağımsızlık ister ama kimse zoru başarmayı hedeflemez. Hırs kazanmak için istenenlerin ve istenmeyenlerin bir karışımı bulunmalıdır. Azim ve hırs her şeyin başıdır bu zaten yoksa buraya kadar okumazdınız, olur da okuduysanız da devamını okumayın çünkü bu kısım olmazsa olmaz.
2. Seçmenin Gücü: Aktifin yoksa edinmeyi, varsa kaybetmemeyi öğrenmeniz gerekir. Hayatınız seçimlerinizle değişebilir, alışkanlıklarınızı değiştirmeyi seçebilirsiniz. İlk yatırım eğitimdir. Kesinlikle katılmayacağınız sözlere iyi kulak verin çünkü zaten katıldığınız ve bildiğiniz fikirler sizlere bir şey katmaz. Yatırım yapacaksanız yatırım yapmak için eğitimler alın.
3. Dostlarınızı Dikkatle Seçin: Arkadaşlarımı maddi durumlarına göre seçmem ama hepsi ondan bir şeyler öğrendiğim ve öğrenebileceğim insanlardır. Parası olduğu için aradığım arkadaşlarım da oldu ama paraları için değil bilgileri için. Parası olanlar para ve yatırımdan konuşur çünkü ilgililerdir. Maddi sıkıntı çekenler ise sevmezler bu konuları onlardan da bu konularda ne yapmamam gerektiğine dair bilgi alırım. Parası olmayan arkadaşlar gelip nasıl para kazandın diye sormazlar, borç veya iş istemeye gelirler. Finans uzmanlarının zıt fikirleri vardır, ikisini de dinleyin ve bu tahminleri için sebeplerini anlayın. Bir yatırım aracı manşetlerde ise ona yatırım yapmak için çok geçtir, dalgalar hep gelir ancak düşenler telaş edenler ve dalganın arkasında kalanlardır. Kar satarken değil alırken kazanılır, revaçta olmayan araçlar alınmalıdır.
4. Bir formülde ustalaşın sonra başkasına geçin. Dünya hızlı değişiyor bilgi değişiyor ne kadar hızlı öğrendiğiniz değerli.
5. Önce kendinize para yatırın. Para kazanıp hepsi ile mal mülk almanın bir anlamı yok. Yatırım yapın ve eğitim alarak gelişin yoksa tüm kazandığınızı bitirirsiniz. Büyük miktarda borca girip kendinizi onları ödemek zorunda bırakmayın onun yerine harcamalarınızı düşük tutarak bilançonuzdaki aktif sütununuzu geliştirin. Ev ve araba biraz beklesin önce yatırımlar şişsin ve gelişsin. Nakte sıkıştığınızda yatırımlarınızı bozmayın onun yerine o baskının verdiği güç ile para kazanmanın yeni yollarını bulun ve girişimci olun.
6. Komisyonculara (genellikle ticari işlerde belli bir yüzdeyle aracılık eden kimselere) iyi para ödeyin. İyi bir simsarın oranı da yükse kolur, size de çok kazandırır, size de bir şeyler öğretir. Birkaç dolar daha kazanmak uğruna zamanımdan ayırmam çünkü o zamanla aileme zaman ayırabilir ve eğitim alabilirim. Orta düzey yöneticiler yükselemez çünkü üstlerini yönetmeyi bilmezler. Asıl olay sizden zeki kişileri yönetmek ve onlara yüksek ücret ödemektir.
7. Kızılderili gibi verin. Amerika’ya yerleşimciler geldiğinde ve üşüdüklerinde kızılderililer onlara battaniye vermiş sonraki sabah kızılderililer battaniyeyi geri istediğinde yerleşimciler öfkelenmiş çünkü battaniyeleri hediye sanmışlar. Akıllı yatırımcı parasını ne kadar süre kitleyeceğini ve bu işlem karşısında ne zaman parasını geri alabileceğini öğrenmek ister. Örneğin hisselere anaparamı 1 aylığına koyarım daha sonra anaparamı çekerim ve kazandığım parayı içeride tutarım böylece teknik açıdan bedavaya gelmiş olur. Tabii ki o 1 ay içinde zarar etme ihtimalim de vardır ama kaybetmeyi göze aldığım miktarlarda oldu bu.
8. Aktifler lüksü sağlar. 18 yaşında babasından araba isteyen gence babası ona 3 bin dolar verir, Wall Street Journal’a gazetesine abone yapar, ve piyasalarla ilgili birkaç kitap verir. Çocuğa amacı olarak borsada hisse alıp satmasını böylece 6 bin dolara ulaşıp 3 bini ile yüksekokul masraflarını 3 bini ile de arabasını alabileceğini söylemiş. Parasından sadece 1000 doları kaldı ama merakı iyice arttı. Sosyal medyada kaydırmak yerine ekonomi ile ilgili içerikler tüketiyor, arabaya olan ilgisini kaybetti kendine daha iyi bir oyuncak buldu. Ona aldığım kitapları bitirdi, kütüphaneden kitaplar ödünç aldı onları okuyor. Kalan parasını da kaybederse daha güzel, erken yaşta hata yapıp ders çıkarır paraya olan bakış açısı da değişti. Doğru yöntemleri öğrendikçe o yaptığı hatalar kat ve kat olarak ona geri dönecek. Kısa vadede zor olan uzun vadede kolaylaşır.
9. Kahramanlar edinmek lazım. Bir işte çok iyileri incelemek onların yıllar içinde geliştirdiği metodolojileri hızlıca kapmak, ve motive olmaktır.
10. Öğretin ki karşılığını görün. Her şey karşılıklıdır, bilgi istiyorsanız eğitim verin. Para istiyorsanız para verin. İşbirliği insanı üstün kılan özelliğidir.

Daha Fazlasını mı İstiyorsunuz?

İşe yaramayan şeyi yapmayın, işe yarayacak şekilde değiştirin.

Yeni fikirler arayın. Sonra bu fikirleri deneyin, sizi caydırmalarına izin vermeyin.

Fiyat teklifi yapın. Mülkünü satışa çıkaranlar hep beklediklerinden fazla fiyat verirler.

Borsada değeri artan hisseleri seçmede Peter Lynch’in Beating the street (sokakları mat etmek) (1994) kitabına başvururum.

Hareket, hareketsizliği daima alteder.

7000 Dolara Yüksek Öğrenim

Bir adam 4 çocuğunu Amerikada üniversitede okutmak istiyor. Toplam ihtiyacı olan para 400 bin dolar. Fonlara para yatırarak bunun olmayacağını düşünüyor. Evi acil satması gereken biri buluyorlar, ve 79k’ya evi alıyorlar. Evi hemen kiraya veriyorlar ve giderler çıkarılınca cebine ayda 125 dolar kalıyor. Sonra kiracı bu evi çok seviyor ve aradan geçen zamanda Phoenix’de evlerin fiyatı artıyor, kiracı eve 159k teklif ediyor. Evi satıyor ve cebine kalan parayla bir depo alıyor. Daha sonra bölgedeki bir işletmeye o depoyu kiralıyor ve ayda 1k geliri olmaya başlıyor. Daha sonra o depoyu satıyor ve oradan da para kazanıyor. Böylece yoktan para elde etmiş oluyor ve artık elindeki parayı fonlara yatırarak 400 bin dolar kazanabileceğine inancı tam.

Kaynakça

[1] Robet T. Kiyosaki , (2021), Zengin Baba Yoksul Baba